Wikipedia

Kamurú language

Kamurú
Pedra Branca
Martius word list; some of them are actually from Kipeá[1]
Native toBrazil
RegionBahia
EthnicityKiriri
Eraattested 1818
Karirian[2]
  • Kamurú
Language codes
ISO 639-3None (mis)
qna Kamaru [sic]
Glottologkamu1237

Kamurú (or Pedra Branca) is an extinct Karirian language of Brazil. It is sometimes considered a dialect of a single Kariri language.[3]

Martius visited the Kiriris in 1818, when he collected a word list of Pedra Branca.[4] It is the only known record of it.[5]

Word list

[edit]
Martius word list[6]
  • adscendere – woicrae.
  • amare – uca.
  • acus – awí.
  • albus, a, um – cu.
  • amita – anha dede, nhé.
  • assa carnem – toppo gratzöna.
  • arbor – bewô.
  • auris – benjen, benjé.
  • aqua – dzú.
  • avunculus – cuccuh (Sabuja).
  • avus – nhiké, tó.
  • anima – anhi.
  • animal – enki.
  • baculum – baetó.
  • barba – enathü.
  • bellum – cropobó.
  • bibo – toclura(e)n.
  • brachium – aēnă, bô.
  • brevis – arantuneteschn.
  • calor – buignicoh.
  • calx – baerú.
  • campus – merà.
  • canto – doca cammarà (Sab.)
  • capillus – fazambu di kiechi.
  • captivus – boronumú.
  • caput – tzambú, zam v. pucroih.
  • cauda – cru.
  • caro, carnis – cradzò.
  • cinis – bydi.
  • clamo – khüleh.
  • circumspicere – bemê.
  • clericus – uahre (Sab.).
  • coelum – arantscheh, arakie.
  • cognatus – jatsammuh (Sab.)
  • collum – ne v. cannacah (Sab.)
  • colus – poponghi.
  • contundere grana maydis – tatumussiggi.
  • cor – si.
  • corbes – bará, setú.
  • corpus – boingnihoh, buyewoho, ibuyewoho.
  • cortex – buró.
  • costa – woro, missih (Sab.).
  • cribrum – erú.
  • crus – uvó, wô.
  • culter – utzàh.
  • currere – bŷ.
  • cutis – iroh (Sab.)
  • cutis taurina – iro gratzoni (Sab.)
  • dens – zah, dza (Sab.)
  • deus – tubang l. tupá.
  • diabolus – niu(ng)oh, nhewô (Sab.)
  • dies – cajablìh, cayaprj (Sab.)
  • digitus – mussambugi.
  • dux – dubé.
  • eamus in sylvam venatum – bucumi(ng) thezeh paingoküh.
  • eo, ire – wi.
  • edo, edere – ammih.
  • esurire – eibarû.
  • farina mandioccae – muiccuh.
  • femur – uh(n)àh.
  • femina – ruté.
  • ferrum – meratá.
  • filia – ingniutzüzü (s. Sab.)
  • filia fatris – baeké.
  • filia sororis – yaeké.
  • filius – ingniurang, nhuanhá.
  • filius fratris – dzó.
  • fistula fumaria – paungùh, paewi.
  • flos – purú.
  • foedus, a, um – tuturäbujeh.
  • frater – buràn.
  • frater major natu – popò.
  • frigus – cuignih.
  • frons – pobekroik, ampri, cobé, tidzehehobó.
  • fulgur – zutzschepotlitaklüh.
  • fumus – badzú.
  • fur – tikoatschülülüh.
  • furari – cotó.
  • fusus – buruhú.
  • gener – myté.
  • genu – cudú.
  • gossypium – endi.
  • gusto – tuhaeboijin.
  • hamus – yacroró.
  • hepar – prenhe.
  • herba – phüh (Sab.)
  • homo – klöh, tsohó (Sab.)
  • homo bonus – cannigüh.
  • homo niger – goh (Sab.)
  • homines multi – puoyhyh zochohüh.
  • hostis – mará.
  • humerus – nebarú.
  • infans – nhú.
  • ignis – issùh l. iuú (Sab.)
  • intestina – hé.
  • jaculum – cotó.
  • jocor – caratzitschihin.
  • jugum textorium – woncurò.
  • lac – cummamang.
  • lacus – zulig(h)ùh, dzuriú.
  • lavo – taboigneràh.
  • lapis – cro.
  • lectus (scamnum) – pycá.
  • lignum – tsi.
  • lingua – nunuh (Sab.)
  • longus – arantschibujan.
  • luna – gajacùh, cayacú (Sab.)
  • macer – e(a)ratibuja.
  • mamma – mamma.
  • manus – mussang, buanghe-mysa.
  • maritus – renghé.
  • mater – higgäh, idé (Sab.)
  • membrum virile – ingnieng.
  • membrum mul. – zahaëh.
  • mensis – cayacú.
  • mingo – isacòh, tzacoh.
  • mons – bonto.
  • mons altus – bonto hutsüh.
  • mori – nhá.
  • mortuus – ikübürüh.
  • mortuum esse – pâ.
  • filius (frater?) meus mortuus est – igniaklübürüh.
  • multus – puoiyhüh.
  • mulier – kütsi (Sab.)
  • natare – woicrä baha (in aqua adscendere).
  • nebula – crayoté.
  • nasus – nambih.
  • nepos – té, nimbí.
  • neptis – teké.
  • niger – gostotheheh, cotzo.
  • nox – mocàja vel kajà vel kajade
  • obscurus, a, um – sineki.
  • occido – pa(h)erihüh.
  • oculus – ponubí l. pó.
  • olere bene – tuhae(r)ia(o)ing.
  • olere male – cahae(r)ia(o)ing.
  • oro – doraschüh.
  • os, oris – oriza, warizza (Sab.)
  • os, ossis – mĕ.
  • oscitari – bidzonerá.
  • patella – cuttuh (Sab.)
  • pater – laikoh, padzú.
  • patruus – paidenhè, payé.
  • paucus – pujumbühüh.
  • pecten – bakiribû.
  • pectus – piccoh l. crabú.
  • percolare – bydzú.
  • persona – ibichó.
  • pes – bouih, by (Sab.)
  • piscis – mudzé.
  • pinguis – isa còba.
  • pluma – ickuh.
  • pluma anataria – ickypatohüh (Sab.)
  • puer – tschibarinang.
  • pulcher – buttschèry.
  • radix – imützi, mu.
  • rete piscatorium – muhé.
  • renes – sebý.
  • ridere – haehae.
  • ripa – be.
  • ruber – gutschutheheh, rone he cutzu.
  • sagitta – yarú.
  • sanguis – plü, pri.
  • securis – bodzó.
  • senex – urunoiàh.
  • socius, compater – il and aeh! irandaêh.
  • sol – utschih, uche (Sab.)
  • soror – buccàh (Sab.)
  • soror minor natu – byké.
  • soror major natu – dzodzé.
  • sororis maritus – uwó.
  • stella – batthhüh (Sab.)
  • surgere – ibuô.
  • sylva – lettzeh l. bebi.
  • tangere – baciwi.
  • tempus matutinum – carantzi.
  • timere – bê.
  • terra – rattàh, rada (Sab.)
  • trulla – runhú.
  • tugurium – erá, baté.
  • tonitru – tschoäklühüh (Sab.)
  • veni! – cacazi-ho.
  • venter – muttuh l. byro.
  • ventus – suo.
  • veru – babasité.
  • via – wó.
  • video – nastotenieng.
  • viridis – ora arantheheh.
  • vivo – izohorühüh.
  • umbilicus – mucri.
  • unguis – ebajá.
  • via – wo.
  • vulnus – beheté.
  • palma cocos – coniah.
  • bixa orellana – bucrenké.
  • zeae mays fructus – bucupý.
  • zeae mays fructus tostus – madzó.
  • zeae mays fructus panicula – sombý.
  • 1 liauigäboh.
  • 2 liaui-thikanihüh.
  • 3 liaui-thikani hühke.
  • 4 ibichó.
  • 5 ibichó.

References

[edit]
  1. ^ Rodrigues 1948, p. 201.
  2. ^ Nikulin, Andrey (2020). Proto-Macro-Jê: um estudo reconstrutivo (PDF) (Ph.D. dissertation). Brasília: Universidade de Brasília.
  3. ^ Campbell, Lyle (2012-01-27). "Classification of the indigenous languages of South America". In Campbell, Lyle; Grondona, Verónica (eds.). The Indigenous Languages of South America : A Comprehensive Guide (eBook ed.). De Gruyter Mouton. pp. 59–166 [94–95]. doi:10.1515/9783110258035.59. ISBN 978-3-11-025803-5.
  4. ^ Azevedo 1965, p. I.
  5. ^ Azevedo 1965, p. III.
  6. ^ Martius 1863, pp. 215–217.

Bibliography

[edit]
[edit]
  • Media related to Pedra Branca language at Wikimedia Commons


Stub icon

This article related to the Indigenous languages of the Americas is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.